KWW Jarosława Szlachetki

Marsze zimowe i stulecie Wielkiej Wojny w Muzeum

Marsze zimowe i stulecie Wielkiej Wojny w Muzeum
Marsze zimowe i stulecie Wielkiej Wojny w Muzeum

Na kolejne spotkanie w stulecie wybuchu Wielkiej Wojny zaprosiło Muzeum Regionalne Dom Grecki w piątek 19 września

Podczas spotkania: dr Dariusz Dyląg wygłosił wykład o „Marszach zimowych Huculskim Szlakiem II Brygady Legionów Polskich”, odbył się finisaż wystawy „Wielka Wojna w Małopolsce – bitwy, ludzie, miejsca” oraz prezentacja historycznych gier planszowych opracowanych przez Polskie Towarzystwo Historyczne oddział Limanowa

Spotkanie otworzyła dyrektor Bożena Kobiałka, prezentując osobę i dorobek naukowy Dariusza Dyląga. Omówiła też projekt edukacyjny „Wielka Wojna w Małopolsce – pamięć i tożsamość” realizowany przez forum oddziałów Polskiego Towarzystwa Historycznego z Nowego Targu, Nowego Sącza, Limanowej , Tarnowa i Myślenic. Patronat naukowy nad tym projektem ma Uniwersytet Jagielloński, a honorowy – marszałek Małopolski Marek Sowa oraz prezes PTH prof. Jan Szymczak. Jednym z elementów tego programu jest wystawa dokumentalno-fotograficzna „Wielka Wojna w Małopolsce – bitwy, ludzie, miejsca” prezentowana w naszym Muzeum przez 4 tygodnie. Plansze do tej wystawy z ramienia myślenickiego Oddziału PTH opracował dr Piotr Sadowski. Ekspozycja wzbogacona została artefaktami z czasów I wojny światowej ze zbiorów członków PTH oddz. Nowy Targ – Tomasza Jastrzębskiego, Michała Maciaszka, Piotra Łukaszki, Roberta Kowalskiego i Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej.

Wykład Dariusza Dyląga dotyczył głównie marszów zimowych organizowanych w czasach II Rzeczpospolitej szlakiem huculskim II Brygady Legionów Polskich dla uczczenia wydarzeń uwieńczonych powołaniem w górach Gorganach Rzeczypospolitej Rafajłowskiej. Na temat samej Rzeczpospolitej Rafajłowskiej pisaliśmy szerzej w „Gazecie Myślenickiej” z 6 marca tego roku, w związku z pierwszym wykładem dra Dariusza Dyląga, otwierającym organizowane przez Dom Grecki obchody stulecia wybuchu Wielkiej Wojny. Obecny wykład koncentrował się na marszach zimowych. Miały one formułę rajdu narciarskiego łukiem Karpat Wschodnich przez Czarnohorę i Gorgany, połączonego ze strzelaniem.

Podczas prelekcji Dariusz Dyląg przedstawił fotografie, m.in. z kampanii bukowińsko-besarabskiej z 1915 r. oraz zdjęcia II Brygady. Dzisiaj tereny te znajdują się na Ukrainie, ale w okresie międzywojennym w 1931 r. na terenie byłej Rzeczpospolitej Rafajłowskiej postawiono pomnik poległych legionistów i żelazny krzyż, który stoi tam do dnia dzisiejszego. Pod tym krzyżem odbyły się uroczystości patriotyczne w 1935 roku. O pamięć o tamtych dniach troszczyło się powstałe w 1933 r. Towarzystwo Przyjaciół Huculszczyzny. Z jego inicjatywy, a także dowódcy Pierwszej Kompanii Kadrowej Tadeusza Kasprzyckiego, zorganizowany został w dniach 15 do 18 lutego 1934 r. pierwszy Marsz zimowy Huculskim szlakiem II Brygady Legionów Polskich. W jego organizację zaangażowane też było Polskie Towarzystwo Narciarskie, a w skład Komitetu Honorowego wchodził m.in. późniejszy marszałek Edward Rydz-Śmigły. Marsze te odbywały się do 1939 roku, z tym że tego ostatniego roku śniegu było tak mało, że fragmentami uczestnicy musieli nieść narty w rękach. Marsze zrobiły się z czasem bardzo znane i przyciągały w Karpaty Wschodnie rzesze turystów, a uczestnikami byli nie tylko mieszkańcy Kresów Wschodnich, lecz całej ówczesnej Polski Południowej, w tym nawet kobiety z Kościeliska.

Podczas wieczoru w sali pojawił się także piechur – legionista, przedstawiciel grupy rekonstrukcyjnej z Bochni Dariusz Przybyło, który zademonstrował umundurowanie żołnierza II Brygady i bardzo ciekawie opowiadał o wydarzeniach tamtego okresu oraz żołnierskiej służbie w Legionach.

Przedstawione zostały również opracowane przez historyków w Limanowej gry planszowe „Walec parowy 1914” i „Władcy Beskidów”, które odnoszą się do wydarzeń z 1914 roku. Gry omówili Karol Wojtas z PTH Limanowa oraz Szczepan Kowalski z PTH Nowy Targ.

Na spotkanie przybyła młodzież myślenickiego z LO, syn rtm Jana Dunin-Brzezińskiego, prezes Marek Stoszek i członkowie myślenickiego Oddziału PTH oraz mieszkańcy zainteresowani historią.

Ryszard Sobkowicz Ryszard Sobkowicz Autor artykułu

Nauczyciel i reporter, który ostatnie 25 lat poświęcił na relacjonowanie życia lokalnych społeczności - szczególnie funkcjonowania Ochotniczych Straży Pożarnych. (HISTORIA, WYDARZENIA, SAMORZĄD, KULTURA)