130 lat szkolnictwa zawodowego w Sułkowicach

W XIX wieku Sułkowice były wioską kowali, którzy specjalizowali się w dwóch dziedzinach: produkcji podkładów i gwoździ. Jednakże produkowany asortyment był o wiele bogatszy. Początkowo Sułkowiccy kowale sami produkowali, od wytapiania rudy począwszy i sami sprzedawali swoje towary na jarmarku. Później kupowali u handlarzy złom żelazny, z którego wyrabiali potrzebne narzędzia. Szkoła powstała w celu pomocy sułkowickim rzemieślnikom.

Pierwsza Szkoła Kowalska rozpoczęła swą działalność 16 października 1894 roku. Jej zadaniem było przybliżenie miejscowym kowalom najnowszych technologii obróbki metali oraz szkolenie młodzieży w tym rzemiośle. Pierwotnie miała służyć jedynie miejscowej i okolicznej ludności zajmującej się głównie produkcją narzędzi, również elementów zdobniczych oraz białej broni. Wysoki poziom nauczania szybko przyciągnął uczniów z odległych stron. Poszerzono wtedy zakres kształcenia o ślusarstwo.

Pierwszym kierownikiem C. K. Szkoły Kowalskiej został inżynier Franciszek Smereczyński, asystent na Wydziale Mechaniki Politechniki Lwowskiej, który podczas budowy szkoły kompletował kadrę i załatwiał formalności związane z naborem. Do szkoły przyjmowano chłopców, którzy mieli ukończone 14 lat, skończoną szkołę powszechną, dobre warunki fizyczne, ich rodzice wyrazili zgodę na naukę i wpłacili 2 złote wpisowego. Szkoła była trzyklasowa, a naukę prowadzono w dwóch działach: kowalskim i ślusarskim. W roku szkolnym 1894/95 przyjęto 11 uczniów, w następnych latach było niewiele lepiej, ale szkoła rozwijała się stopniowo. W 1903 roku szkoła otrzymała nowy murowany budynek, a w 1906 roku otwarto w Sułkowicach bursę, której protektorem został książę Kazimierz Lubomirski. Poświęcenia dokonał ks. Bp Władysław Bandurski. Budynek stał się ważnym ośrodkiem kulturalnym, odbywały się w nim spotkania miejscowej młodzieży i zabawy wiejskie. Obecnie siedzibą szkoły jest dwupiętrowy budynek usytuowany wśród lasu na skraju Sułkowic, wybudowany w ciągu dwóch lat i oddany do użytku w 1973 roku, gdy dyrektorem szkoły był mgr inż. Stanisław Kufrej.

W okresie międzywojennym liczba uczniów w szkole zawodowej sięgała 140. Dwukrotnie planowano przeniesienie jej do Krakowa, lecz protesty Rady Gminy i wydelegowanego komitetu przeszkodziły tym zamiarom.

Podczas okupacji hitlerowskiej szkoła nie przerwała swojej działalności, jedynie jej oficjalny program nauczania został zawężony. Ponieważ szkoła chroniła częściowo przed przymusowym wywozem na roboty do Niemiec w 1944 roku liczyła już 160 uczniów. Po wojnie placówka otrzymała nazwę Państwowa Szkoła Mechaniczna w Sułkowicach, a potem jej nazwa jeszcze kilkukrotnie się zmieniała wraz ze zmianami oferty kształcenia dostosowującej się do potrzeb rynku.

W ciągu swego istnienia, szkoła, odpowiadając na potrzeby rynku, bardzo się zmieniła. Łączy doświadczenia zdobyte przez lata kształcenia zawodowego z nowoczesnymi technologiami, aby absolwenci byli przygotowani do pracy we współczesnych realiach.

Szkoła początkowo kształciła tylko kowali, z upływem czasu zaczęła kształcić także ślusarzy, stolarzy, sprzedawców, potem mechaników pojazdów samochodowych i maszyn rolniczych, pracowników administracyjnych, ekonomistów, informatyków i innych. Dziś kształci w zawodach: handlowiec, mechanik CNC, mechatronik, technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej, technik żywienia i usług gastronomicznych. Szkoła jest też Centrum Kształcenia Zawodowego. Ma również szkołę branżową I stopnia oraz Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych.

Najważniejszym celem sułkowickiej szkoły jest przygotowanie zawodowe absolwentów. Zawsze poszukiwano i stosowano najnowocześniejsze metody i środki dydaktyczne; najlepsze maszyny produkcyjne. Otwierając nowe kierunki, wyposaża się stosowne pracownie. Szkoła wciąż unowocześnia i wzbogaca swą bazę dydaktyczną.

Szkoła od 2008 roku zapewnia uczniom techników zagraniczne praktyki zawodowe. Pierwszy był wyjazd do Portugalii, kolejny do włoskiego Cuveglio, potem Londynu, Plymuth i Berlina. Od 2023 szkoła ma akredytację do programu ERASMUS+ , w ramach którego młodzież jeździ do Grecji.

W życiu szkoły wysoko ceniona jest wypracowana w trakcie 130 lat tradycja i zwyczaje. Uczniowie i słuchacze brali udział w licznych konkursach, olimpiadach i zawodach sportowych, bywali laureatami ogólnopolskich konkursów i finalistami olimpiad. W szkole istniała drużyna piłki ręcznej juniorów, która zdobyła mistrzostwo Polski (1977) i juniorek, która również zdobyła mistrzostwo Polski juniorek młodszych (1992). Szkoła nadal przygotowuje uczniów do różnych zawodów, zapewnia możliwości aktywności społecznej i ma bogate życie kulturalne.

Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących w Sułkowicach, to obecna nazwa C.K.(cesarsko- królewskiej) Szkoły Kowalskiej, która powstała 16 października 1894 roku. Istnieje więc 130 lat i przygotowuje się do uroczystości jubileuszowych, planowanych na 19 października 2024 roku, na które serdecznie zaprasza wszystkich absolwentów, pracowników i gości. Oficjalne obchody jubileuszowe odbędą się o godz. 10.00 w budynku szkoły w Sułkowicach przy ul. Szkolnej 34. Zaczną się od uroczystej akademii. Przewidziane jest zwiedzanie wystawy okolicznościowej oraz budynku szkoły. O godz. 11.30 odbędzie się „Spotkanie po latach” gości, absolwentów i nauczycieli.

Ewa Rylewicz Nauczyciel ZSZiO w Sułkowicach

W artykule wykorzystałam informacje zamieszczone w „Monografii Gminy Sułkowice” pod redakcją Piotra Sadowskiego z 2006 roku. Wykorzystałam także informacje zawarte w publikacji „Od kowadła do komputera” wydanej w roku 2009 przez Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących.