Jak obronić się przed wielką wodą?

7 sierpnia 2014 Wydanie 28/2014
Jak obronić się przed wielką wodą?
Wezbrane wody potoku Bysinka w centrum Myślenic - czerwiec 2009, fot. Mieczysław Nowak

Zwiększenie rezerwy powodziowej na zbiorniku w Dobczycach, utworzenie dziesięciu suchych zbiorników napełnianych wodą w razie zagrożenia, podwyższenie i wzmocnienie obwałowań oraz przebudowa 8 mostów – to najważniejsze założenia planu przeciwpowodziowego dla dorzecza Raby

Ponad dwuletnie analizy poprzedziły wskazanie niezbędnych inwestycji, które mogłyby zapewnić ochronę ponad 2000 mieszkańców z dorzecza Raby regularnie zalewanych przez rzekę. Powstał kompleksowy plan zabezpieczenia przeciwpowodziowego dla całego dorzecza Raby. Jednym z najważniejszych zaleceń programu inwestycyjnego jest zwiększenie rezerwy powodziowej na zbiorniku w Dobczycach, utworzenie dziesięciu suchych zbiorników napełnianych wodą tylko w razie zagrożenia, podwyższenie oraz wzmocnienie obwałowań w co najmniej kilkunastu miejscach oraz przebudowę 8 mostów.

Na terenie powiatu myślenickiego projekt przewiduje budowę suchych zbiorników m.in. na Krzczonówce, Krzyworzece, Stradomce, modernizację zalewu w Wiśniowej, budowę wałów przeciwpowodziowych na Rabie (ok. 12 km), Krzczonówce (500 metrów), Bogdanówce (700 m), Kaczance (100 m), Krzyworzece (600 m), Lipniku (360 m) Stardomce (900 m). Dodatkowo na rzece Rabie na odcinku długości ok. 2,4 km oraz na Stradomce na odcinku ok. 1,4 km planuje się modernizację wałów przeciwpowodziowych. Obniżenie poziomu wody w wezbranych rzekach i potokach powinna przynieść przebudowa mostów, chodzi o te obiekty, pod którymi przepust wody jest za mały. Najgorzej pod tym względem jest na Bysince w Myślenicach, gdzie planuje się budowę 6 nowych mostów.

Na te inwestycje w dorzeczu Raby potrzeba ok. 260 mln zł, ale jak zapewnia wojewoda Jerzy Miller – nie będzie problemów z funduszami. Wprawdzie Komisja Europejska wstrzymała finansowanie programu dla całego dorzecza górnej Wisły, jednak wszelkie wątpliwości w tej kwestii mają zostać wyjaśnione i wojewoda przekonuje, że inwestycje przeciwpowodziowe w Małopolsce wrócą do unijnych programów.

- Wiele z nich zostanie zrealizowanych na Rabie i jej dopływach – zaznacza, bowiem dla ochrony mieszkających powyżej zbiornika w Dobczycach, największe znaczenie będą mieć suche zbiorniki, natomiast dla tych którzy mają posesje i gospodarstwa poniżej – najistotniejszą sprawą jest to, ile wody przyjmie zbiornik w Dobczycach.

Dla całego dorzecza Raby opracowano mapy prognozujące, które tereny zostaną zalane w razie powodzi i jaka będzie wysokość wody w danym miejscu. Jerzy Miller wyraźnie podkreśla, że władze samorządowe poszczególnych gmin jak i mieszkańcy, mogą już sami podejmować działania zapobiegające stratom przeciwpowodziowym.

Katastrofalna powódź, która nawiedziła Małopolskę i Ziemię Myślenicką w 2010 roku, jak i tegoroczne groźne wezbrania m.in. Raby oraz straty jakie poniosły samorządy naszego powiatu, zmusiły władze samorządowe do szukania sposobów na poszukiwanie rozwiązań, aby w przyszłości zminimalizować straty i ustrzec się przed wielką wodą.

Burmistrz Maciej Ostrowski i starosta Józef Tomal wielokrotnie zwracali uwagę na konieczność realizacji wielu inwestycji przeciwpowodziowych, które obroniłyby miasto i gminę przed wylewem Raby i jej dopływów.

Burmistrz Maciej Ostrowski: - Ponad miesiąc temu, wysłaliśmy prośbę do Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie o możliwość poboru żwiru z Raby. Jest to w tej chwili dla nas najważniejsza kwestia, ponieważ bez tego inne prace i inwestycje są narażone na zniszczenia. W obecnej chwili brzegi są nieuregulowane i niezabezpieczone, co wpływa nie tylko na bezpieczeństwo osób korzystających z letnich kąpielisk, ale także mieszkańców i przedsiębiorców, których dotykają skutki wylewania Raby. Gdy koryto rzeki zostanie uregulowane, wówczas będziemy mogli zacząć działać w kierunku budowania bulwarów czy wałów, których wstępne projekty są już wykonane. Z ankiet, które mieszkańcy wypełniali w czerwcu wynika, że najważniejszą inwestycją, jaka powinna zostać przeprowadzona w mieście, to właśnie zabezpieczenie przeciwpowodziowe. W planach jest wybudowanie także większej liczby kąpielisk dla mieszkańców i turystów – o ile umożliwią to warunki terenowe.

 

Starosta Józef Tomal: - W najtrudniejszym 2010 r. kiedy powiat myślenicki nawiedziły kilkakrotnie powodzie, straty w infrastrukturze drogowej wyniosły prawie 20 mln. zł. Kolejne lata, w tym bieżący rok to straty spowodowane intensywnymi opadami deszczu wycenione przez wojewodę na ponad 7 mln. zł. Praktycznie w każdej gminie do dziś udało odbudować się większość dróg, mostów i przepustów. Jeszcze w tym roku będzie to droga powiatowa w Więciórce, Trzebuni i na Chełm, mosty w Stróży, przepusty w Węglówce i gminie Raciechowice. Ponadto rozpoczęły się prace przebudowy dwóch mostów na Bysince w Myślenicach. Powiat myślenicki na usuwanie strat powodziowych wydał ok. 24 mln. zł. Najważniejsze inwestycje przeciwpowodziowe winien wykonać Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej lub Małopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie, w których gestii są rzeki na terenie powiatu. Dla starosty i włodarzy gmin najważniejsze jest pogłębienie zamulonej Raby i jej dopływów, aby zwiększyć jej przepustowość podczas powodzi. Niestety, samorządy nie mają prawa tego wykonać, a wspomnianym wyżej instytucjom brakuje pieniędzy, albo ogranicza ich polskie prawo. Wielokrotne spotkania samorządowców z wojewodą małopolskim nt. programu przeciwpowodziowego dla dorzecza Górnej Wisły na razie nie przyniosły sukcesu. Jedyną skuteczną inwestycją realizowaną ale nieskończoną jest regulacja Raby w okolicach strefy przemysłowej na Dolnym Przedmieściu do mostu powiatowego w Osieczanach. Oczekuję, że wreszcie rząd i wojewoda małopolski rozpoczną realizację przygotowywanych od lat planów zapewnienia mieszkańcom Małopolski bezpieczeństwa tym zakresie.

p.jag, SC

PROGRAM INWESTYCYJNY DLA DORZECZA RABY na terenie powiatu myślenickiego obejmuje:

* zwiększenie rezerwy powodziowej na zbiorniku dobczyckim,
* budowę suchych zbiorników: na Krzczonówce, Krzyworzece, Stradomce (Kamyk-Lubomierz-Zegartowice), Krzyworzece,
* modernizację zalewu w Wiśniowej,
* budowę wałów przeciwpowodziowych: na Rabie (ok. 12 km), Krzczonówce (ok. 500 m), Bogdanówce (700 m), Krzyworzece (ok. 600 m), Lipniku (350 m.), Stradomce (ok. 900 m),
* modernizację wałów na Rabie (ok. 2,4 km), Stradomce (ok. 1,4 km),
* przebudowę mostów tamujących przepływ wody na Bysince (6 obiektów).