Jak odzyskaliśmy niepodległość?
Za tydzień, jak co roku 11 listopada, świętować będziemy odzyskanie przez Polskę niepodległości. Wiemy, że po 123 latach niewoli, po dramacie dwóch nieudanych powstań narodowych, które zamiast wyzwolenia Polski spod zaborów spowodowały jeszcze większą niewolę i represje – nareszcie w 1918 roku Polska stała się wolna.
Oczywiście nie dało się z dnia na dzień doprowadzić do tego, by trzy części odbudowywanej Polski, przez ponad stulecie zarządzane przez władze trzech rozbiorców, mogły się od razu skutecznie połączyć, scalić, zintegrować. Tu potrzebny był dłuższy proces i wiele pracy. Niepewne były także granice powstającego państwa, bo prawie wszędzie trzeba było o nie walczyć na polu dyplomatycznym, ale także na polu walki zbrojnej. Niemniej nieoczekiwane zakończenie pierwszej wojny światowej, w której przegranymi (w różnym stopniu) były wszystkie trzy mocarstwa zaborcze – stworzyło możliwość, której Polacy nie zmarnowali.
Trzeba jednak uwzględnić, że odzyskiwanie wolności to był proces rozciągnięty w czasie. Na zasadzie konsensusu historyków wybrano pewną datę i od tej pory obchodzimy dzień odzyskania niepodległości dokładnie w dniu 11 listopada. Ale to pewna umowa, bo raz jeszcze chcę podkreślić, że przejście od Polski zniewolonej zaborami do Polski jako wolnego i niezależnego kraju – to był proces trwający w praktyce prawie rok.
Warto przypomnieć, że już na początku 1918 roku, dokładnie 8 stycznia, prezydent Stanów Zjednoczonych Thomas Woodrow Wilson wygłosił orędzie do Kongresu USA w którym punkt 13 zap...
Kup cyfrowe wydanie
Uzyskaj dostęp do wszystkich treści strony www
Pobierz całą treśc gazety w formacie PDF
Czytaj gazetę wcześniej niż w kiosku
