Kapliczki na starych zdjęciach z kolekcji Bogdana Kowalcze
Św. Andrzej - I apostoł
Kapliczka z rzeźbą św. Andrzeja w zwieńczeniu wznosi się przy skrzyżowaniu dróg prowadzących z Borzęty do Myślenic oraz Zawady. W przeszłości wyznaczała rogatki wsi przy rozstaju dróg, pełniąc swoistą funkcję kierunkowskazu. Kamienna kapliczka w typie filarowym wykonana została w 1818 roku z borzęckiego piaskowca (1). W centralnej części filara, od frontu, w ramach reliefowych o półkoliście wciętych narożnikach widnieje inskrypcja: „Jędrziy Serafin, fundatur prosi o pacyerz za dusze zmarłe, R.P. 1818”. Powyżej cokołu na wielostopniowym, kamiennym cokoliku ustawiono rzeźbę św. Andrzeja z umieszczonym z tyłu postaci, charakterystycznym krzyżem w kształcie litery „X”.
Święty Andrzej, brat św. Piotra, pochodził z Betsaidy Galilejskiej, był rybakiem. Akces do grona apostołów wydarzył się w trakcie wskazówki Jezusa dotyczącej miejsca udanego połowu ryb [Łk. 5,1-11]. Apostoł Andrzej głosił Ewangelię w czasie prowadzenia działalności misyjnej w Scytii, Tracji, Epirze, Grecji i na Krymie. Męczeńską śmierć poniósł ok. 70 roku w greckim mieście Patras. Zmarł umęczony na krzyżu w kształcie litery „X” głową w dół, dla podkreślenia swojej niegodności w stosunku do formy śmierci Chrystusa. Szczególnie zanoszono prośby do świętego jako do orędownika przy braku potomstwa i wspomożyciela od spraw matrymonialnych.
Święty, ożywiony dłutem kamieniarza, napełnił się witalnością skierowaną do przechodniów adorujących patrona. Piaskowy, jasny odcień nadaje kompozycji wyraz optymistyczny, towarzyszy mu harmonia, spokój, oczarowanie pięknem naturalnego tworzywa. Światłocień obejmujący kamienną kapliczkę nadaje rzeźbie kontrast, symbolizując różnicę między ludzką egzystencją a boskim przeznaczeniem człowieka.
(1) Kompleksową konserwację techniczną i estetyczną figury wykonano w 2008 roku. Wykonawca Firma „Abbas” - konserwator: Stanisław Front. Konserwator prowadzący: mgr Katarzyna Magrysiewicz-Dobrzańska.
