Kapliczki na starych zdjęciach z kolekcji Bogdana Kowalcze
Św. Florian – patron strażaków
W florianowy szlak doskonale wkomponowuje się kamienna kompozycja wykonana przez warsztat Gubałów z Borzęty. Kapliczka usytuowana została w centrum Bysiny przy drodze gminnej, odchodzącej od drogi powiatowej prowadzącej do Myślenic (1). Ukierunkowana na osi wschód – zachód, prezentuje typ dwukondygnacyjny o czworościennej podstawie, posadowiony na fundamencie.
W najniższej kondygnacji zwieńczonej profilowanym gzymsem znajduje się płaskorzeźba Chrystusa upadającego pod krzyżem, poniżej zaś, w ramie kwadratowej o ściętych narożnikach widnieje inskrypcja wspominająca fundatorów kapliczki: „Józef i Maryana Stanachowie, Fondatorowie” oraz datę wykonania kapliczki: „1873”. W bocznych elewacjach kondygnacji umieszczono płaskorzeźby. Od południowej strony znajduje się św. Józef trzymający Dzieciątko. Postać o podłużnej twarzy z pełnym zarostem, prawą ręką obejmuje lewą dłoń Jezusa, w lewej trzyma lilię – symbol niewinności. Postacie ubrane w długie spływające do stóp tuniki o uwydatnionych draperiach, przepasane sznurem. Od północnej strony umieszczono wizerunek św. Barbary z jej nieodzownymi atrybutami: kielich z hostią oraz miecz.
Drugą kondygnację wieńczy gzyms wzbogacony nadwieszeniem w formie czterospadowego daszka, mającego na czołowej połaci emblemat – Oko Opatrzności Bożej, ujęty główkami aniołków. W niszy przesklepionej trójkątnie, ujętej po bokach bordiurą z ornamentem wici roślinnej, usytuowano rzeźbę Matki Bożej Różańcowej z Jezusem siedzącym na jej lewym ramieniu, trzymającym w lewej dłoni kulę ziemską. Wyraz twarzy Maryi o łagodnym, lirycznym spojrzeniu nie jest pozbawiony jednak pewnej nutki stanowczości świadczącej o pełnej świadomości Jej roli w historii zbawienia. Postać odziana jest w sukienkę o nierównomiernie ułożonej draperii, na ramiona narzucony ma płaszcz, wypływający spod Jej korony. Głowy rzeźb o podłużnych twarzach zdobią wysokie, zamknięte korony.
Południową elewację wypełnia płaskorzeźba przedstawiająca Anioła Stróża, prowadzącego za rękę przedstawiciela fundatorów. W północnej elewacji natomiast widnieje wizerunek Trójcy Świętej.
Cokół dźwiga kamienną rzeźbę św. Floriana, nad którą wznosi się półkolisty, metalowy daszek. Święty ubrany jest w rzymską zbroję złożoną z pancerza osłaniającego tułów. Poniżej pasa zwisa pancerz z łusek spiżowych, spod których widoczna jest biegnąca od napierśnika krótka szata spodnia. Z tyłu postaci powiewa płaszcz, za czasów rzymskich nazywany paludamentum, w kształcie półkola, spięty na prawym ramieniu. Głowę wieńczy hełm z ozdobnym, niskim pióropuszem, z tyłu na ramiona spływają fryzowane włosy. W prawej, opuszczonej wzdłuż ciała ręce święty trzyma czerpak, z którego spływa woda na dach maleńkiego kościółka z sygnaturką, usytuowanego u jego stóp. W ręce lewej, ugiętej w łokciu i uniesionej ku górze trzyma chorągiew symbolizującą bohatera ujarzmiającego ogień oraz męczennika, obrońcę wiary chrześcijańskiej.
Peregrynacja kultu świętego Floriana dotarła na polską ziemię, pobudzając odrodzenie wiary chrześcijańskiej. Popularność wynikająca ze skuteczności modlitw zanoszonych do świętego przyczyniła się do jego nominacji jako jednego z głównych bohaterów polskiej hagiografii. Święty wszczepia nastrój harmonii, spokoju, obejmując swym władaniem otaczającą rzeczywistość.
Interpretacja ikonograficzna figury wskazuje nam zawołania składane za wstawiennictwem św. Floriana, orędownika w czasie pożaru, poprzez pośrednictwo Matki Bożej Różańcowej skierowywane do Boga. Realizuje swoje opatrznościowe zadanie, wpajając poczucie bezpieczeństwa wynikające z wiary, że z nieuporządkowanych ognistych piorunów powstaną tylko ogniki rozświetlające przestrzeń natury.
(1) Kompleksową konserwację techniczną i estetyczną kapliczki zrealizowano w 2014 roku. Wykonawcą była firma „Renowacja Zabytków Architektury” – Andrzej Starowicz. Konserwator prowadzący: Katarzyna Magrysiewicz-Dobrzańska.
