Władysław Wileński - życiorys jak powieść
Oglądając „Jak rozpętałem drugą wojnę światową” w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego i perypetie strzelca Franciszka Dolasa zapewne często zadawaliśmy sobie pytanie czy taka epopeja frontowa w wykonaniu jednego człowieka jest w ogóle prawdopodobna. Piątkowy wieczór w Muzeum Niepodległości, na którym dr Andrzej Małysa przybliżył wojenne losy myśleniczanina Władysława Wileńskiego walczącego w szeregach 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka przekonał nas, że jest możliwa. Ba, że potrafi być nawet jeszcze ciekawsza, rozbudowana i bardziej powikłana.
Urodzony w 1917 roku w USA myśleniczanin był uczestnikiem trzech kampanii wojennych w trakcie II wojny światowej - kampanii wrześniowej w 1939 roku, kampanii francuskiej w 1940 roku oraz kampanii w Europie Zachodniej. Był żołnierzem jednostek pułkownika, a potem generała Stanisława Maczka. W okresie międzywojennym uczęszczał do Szkoły Powszechnej (dziś powiedzielibyśmy podstawowej nr 1) w Myślenicach. W latach 1933-36 uczęszczał do Szkoły Technicznej w Sułkowicach, gdzie uzyskał zawód jako elektromechanik - ślusarz maszynowy. Lata 1937 do 1939 zaznaczyły się w życiorysie Władysława Wileńskiego służbą w Wojsku Polskim, a konkretnie w batalionach broni pancernej - jednostkach organizacyjno – szkoleniowych, które miały przygotowywać kadry do pododdziałów broni pancernej na czas wojny.
Wojenne losy Władysława Wileńskiego to już historia pojedynczego człowieka dziejąca się na tle „Wielkiej historii”. Były to działania wojenne 10. Brygady Kawalerii płk. Stanisława Maczka ze szczególnym uwzględnieniem walk jakie stoczyła ona pod Jordanowem 2 września 1939 roku, internowanie na Węgrzech po przekroczeniu Przełęczy Tatarskiej i pobyt w obozie w Tapiogyorgye, odtwarzanie Armii Polskiej w Cotequidan we Francji, udział 10. Brygady Kawalerii Pancernej w kampanii francuskiej zakończony okrążeniem przez Wehrmacht pod Dijon, ewakuacja z Francji, 10. Pułk Strzelców Konnych formowany w szkockim Glamis, szlak bojowy z 1. Dywizją Pancerną generała Stanisława Maczka, bitwa pod Falaise w sierpniu 1944 roku, wyzwolenie Bredy w październiku 1944 roku, a potem pierwsze lata powojenne spędzone przez Władysława Wileńskiego w Maczkowie - polskiej enklawie w okupowanych Niemczech. Trudno uwierzyć, że na to wszystko starczyło jednego życia, a przecież losy Władysława Wileńskiego, którego córkę, Martę Wileńską gościliśmy na piątkowym wykładzie również po powrocie do Myślenic i poślubieniu w 1948 roku Kazimiery Wilk nie należały do najłatwiejszych. PRL-owskie szykany, problemy z zatrudnieniem (ostatecznie Władysław znalazł pracę w Drukarni Narodowej w Krakowie i przedsiębiorstwie budowlanym w Myślenicach), służba w OSP Myślenice i gra w orkiestrze na waltornii. Kto nie był na tym pasjonującym wykładzie, niech zobaczy nagranie z niego na facebookej stronie muzeum.