80. rocznica deportacji myślenickich Żydów

22 sierpnia 1942 roku to data, która w sposób drastyczny oznacza koniec pewnej epoki w naszym mieście. W tym to właśnie dniu doszło do wysiedlenia i zagłady myślenickich Żydów. Jak podają źródła historyczne likwidacja myślenickiego getta odbyła się bezkrwawo, co jednak nie umniejsza rozmiarów tragedii.

Tak wspominają to ówcześni mieszkańcy świadkowie tamtych wydarzeń:

- Pamiętam jak ich zabierali, wywozili. Pamiętam były takie dziewczynki w moim wieku, była Sala, Basia, nieco starsze Peśka  i Reśka to Laubentrachtówny. Myśmy ich bardzo lubili. Ja nawet dałem im kartkę z moim adresem, żeby do mnie napisały …ale ta kartka nie wróciła.

- Proszę pana jak myśmy z siostrą płakały, nasz dom na Kazimierza Wielkiego stał przy gościńcu, to przeważnie jeździły furmanki jak ich wywozili. Żal nam strasznie było. Wspomina to również jedna z mieszkanek, której nieżyjąca już siostra bardzo przyjaźniła się z Żydówką, Bronią Fiszgrunt.

- W 1942 nastąpiła przez Niemców wywózka Żydów z Myślenic. Niedługo po wyjeździe w nieznane Józia otrzymała kartkę pocztową ze Skawiny i skreślone parę słów: „Jesteśmy na peronie, zaraz nas załadują do wagonów z wapnem. Czekamy na rozkaz: marsz do zamkniętych wagonów. Ja mam szansę się uratować, ale szkoda mi mamy”. To były ostatnie słowa przesłane do Józi. W latach 60-tych przyjechał z zagranicy ojciec Broni-starszy, siwy i smutny pan. Przyszedł do nas zapytać, co stało się z najbliższymi osobami. Przykre było to spotkanie, bo nie można było powiedzieć nic pocieszającego, zabrał zdjęcie Broni i odszedł ze smutkiem, to było okropne.(1)

Tak to w istocie było okropne, praktycznie w ciągu jednego dnia zniknęło nagle z miasta 1/3 mieszkańców.

W 80. rocznicę tamtych strasznych wydarzeń, Muzeum Niepodległości w Myślenicach zorganizowało rocznicowe obchody, które honorowym patronatem objął Burmistrz Miasta i Gminy Myślenice Jarosław Szlachetka.

Obchody rozpoczęły się już w piątek, 19 sierpnia wykładem prof. dra hab. Łukasza Sroki na temat historii Żydów galicyjskich, ich kultury oraz drogi do własnego państwa. Następnie w niedzielę odbył się spacer, po mieście śladami myślenickich Żydów, w poniedziałek pod tablicą na Rynku złożono okolicznościowe kwiaty. W uroczystości wzięli udział: burmistrz Myślenic Jarosław Szlachetka, dr Łukasz Malinowski dyrektor Muzeum Niepodległości, poseł na Sejm RP Władysław Kurowski, radny sejmiku małopolskiego Robert Bylica, radny powiatowy Robert Pitala, wiceburmistrz Mateusz Suder, przedstawiciele IPN z Krakowa, przedstawiciele stowarzyszenia Wspólnota Myślenice oraz Forum Liderów Dialogu z Warszawy i myśleniczanie.  

Ostatnim punktem rocznicowych obchodów był wykład  doktora Romana Gieronia w  muzeum, na temat Akcji Reinhard również w kontekście Myślenic.

(1) Wspomnienia mieszkańców z archiwum Marka Stoszka.