Szlakiem przydrożnych figur i kapliczek (132) Szlak maryjny (9). Bęczarka(2), Konserwacja (51), część II
Powyżej cokołu na małym cokoliku widnieje rzeźba Matki Bożej Niepokalanie Poczętej. Przedstawia ona sylwetkę Niewiasty depczącej stopą głowę węża wijącego się po kuli ziemskiej.
Maryja przedstawiona jest w ujęciu modlitewnym z rękoma złożonymi i podniesionymi do góry. Twarz lekko uniesioną do góry, potraktowano indywidualnie. Niewiasta w drapowanej sukni, w układzie horyzontalnym, zamyka kontur rzeźby na nią narzucony ma płaszcz, okrywający również głowę. Z prawej ręki zwisa różaniec jako ciąg modlitw, zapraszających czcicieli do wewnętrznej kontemplacji, zanurzenia się w tajemnicy Bożego Miłosierdzia. Zamyślenie modlitewne Marii zdeterminowane energią, daje wrażenie podążania w celu wspierania swych czcicieli.
Kompozycja kapliczkowa przechodziła szereg niefachowych reperacji, wielokrotnie była pokrywana lakierami olejnymi, spoinowa, prawdopodobnie na zatarciu cementowym. Pod nawarstwieniami lakierów i cementu kamień uległ w znacznym stopniu dezintegracji ziarnistej, co spowodowało duże zniszczenie partii cokołowej od strony odwrocia oraz w partii gzymsowań. Brak osadzenia figury na trzpieniu, powstanie zmurszałej spoiny, dodatkowo poryw mocnego wiatru spowodował jej upadek na trawnik (1). Figura nie uległa większemu uszkodzeniu, tylko podstawa i palce Maryi uległy lekkiemu ukruszeniu.
Prace konserwatorskie przy kapliczce przeprowadzono w 2015roku (2). Kapliczkę postawiono na betonowej płycie fundamentowej z dwoma kamiennymi stopniami położonymi na papie izolacyjnej i zaprawie wapienno piaskowej. W obrębie fundamentu wykonano drenaż odprowadzający wodę opadową.
W celu wykonania uzupełnień odtwarzających pierwotną strukturę kamienną wykonano standardowe procesy konserwatorskie (3). Usunięto zdezintegrowane, spękane i odspojone partie kamienia wraz z nawarstwieniami lakierów i mleczka cementowego, szczególnie widocznych w płaskorzeźbach. Powierzchnie płaskie oraz w obrębie elementów profilowanych, płaskorzeźb fakturowano groszkownikiem. Figurę natomiast dodatkowo połączono z górnym gzymsem, trzpieniem metalowym.Techniką taszlowania uzupełniono duże ubytki na krawędziach elementów architektonicznych kapliczki oraz w obrębie figury Matki Bożej. Zrekonstruowano głowę oraz lewą dłoń płaskorzeźby św. Jakuba. W tym celu użyto piaskowca z kamieniołomu z Tenczyna o zbliżonym do oryginalnego kamienia kolorze i strukturze. W płaskorzeźbie św. Magdaleny, po usunięciu powłok malarskich zrekonstruowano twarz świętej. Połacie daszka wykonano z blachy cynkowo tytanowej, następnie pomalowano farbą grafitową. Upływający czas zostawił niezatarty ślad, uruchamiający nieubłagany zegar przemijania. Metafizyczna siła kruszy kamienną powłokę, dając wrażenie przemijalności bytów przygodnych, tylko wartości transcendentalne mają przymiot wieczności. Kamienna figura z dawcą Boskiej iluminacji niesie możność do realizacji tego pokrzepiającego zawołania do Matki Bożej, wszczepiając moc w serce ludzi poszukujących duchowej inspiracji. Kamienna ikona wzbudza w nas uczucie głębokich przemyśleń, refleksji w odnajdywaniu ponadczasowych wartości.
C.d.n.
Stanisław Szczepan Cichoń
Przypisy:
(1) Składałem kilka wniosków do różnych programów , instytucji w celu otrzymania wsparcia finansowego, ale za każdym razem wniosek został odrzucany, czy to z powodu zrealizowanej już strategii odnośnie konserwacji kapliczek czy zbyt późnego ogłoszenia naboru - obawa przed niewłaściwymi warunkami( np. konserwacja pw. św. Józefa w Polance, w okresie zimowym została zrealizowana) itd.. Bezradny, modliłem się: Matko Boża wyczerpałem wszystkie możliwości, więc zadziałaj Boże. Po 2 tygodniach zadzwoniła do mnie sołtys Bęczarki Pani Izabeli Kutrzeba z informacją, że Matka Boża spadła z cokołu. Po tym wydarzeniu złożyłem wniosek o dotację do WUOZ i otrzymaliśmy wciągu 2 lat 40 000 zł.
(2) Kompleksową konserwację techniczną i estetyczną kapliczki wykonała firma: Atrium . Konserwacja Zabytków, Dariusz Dorosz.
(3) Zobacz opis: Stanisław Szczepan Cichoń, Gazeta Myślenicka nr 3/ 1246 z dnia 19 stycznia 2022r., s.11.
