Kapliczki w nowym świetle -prace konserwatorskie. Szlakiem przydrożnych figur i kapliczek (101) Szlak św. Antoniego (1), Myślenice (21) Konserwacja (40), część II
Prace konserwatorskie przy kapliczce św. Antoniego w Myślenicach przeprowadzono w 2015 roku (1). Kapliczka była przechylona, stopnie w dużej mierze zdeformowane, co mogło spowodować jej wywrócenie. Pokryta była łuszczącymi się pozostałościami olejnych warstw malarskich osypujących się wraz z dezintegrującym na powierzchni kamieniem. Występowały szczeliny oraz zmiany destrukcyjne powstałe na skutek rozwarstwienia kamienia. Warstwa przypowierzchniowa kamienia miejscami odpadała ukazując zdezintegrowaną ziarniście powierzchnię. Szczytowe partie rzeźby oraz nakrywę cokołu oraz kamienne stopnie pokrywała zielona warstwa mchów.
Podczas prac konserwatorskich wykonano nową stopę fundamentową wraz z odpowiednią izolacją pionową i poziomą. Na podstawie obserwowanych zniszczeń i ich przyczyn wykonano zabiegi wstrzymujące procesy destrukcji kamienia. Wykonano standardowe procesy konserwatorskie (2) w celu ukazania naturalnej kolorystyki elementów kamiennych, przywracając walory estetyczne kapliczki.
Szczególnie zauważalne ubytki i rozwarstwienia kamienia wystąpiły w cokoliku pod figurą, wolutach, krawędziach cokołu oraz od strony wschodniej i południowej gzymsu. W tych miejscach zastosowano technikę taszlowania, uzupełniając brakujące części kamieniem o zbliżonej strukturze i barwie. Widoczne pęknięcia sklejono przy użyciu ciekłej żywicy poliestrowej. Metalowy daszek wieńczący kapliczkę poddano chroniącemu zabiegowi konserwatorskiemu (3).
Przydrożna kapliczka to metafizyczny głos w kamiennej powłoce, pełniący rolę skarbnicy ludzkich interpelacji, złożony w formie inskrypcji wyrytej na cokole figury, zawierającej strofy skierowane do Boga. Fundator pragnie kontynuować po śmierci dialog ze Stwórcą poprzez usta modlących się według wyrytej na cokole instrukcji.
Przypisy:
(1) Kompleksową konserwację techniczną i estetyczną kapliczki wykonała firma: Atrium. Konserwacja Zabytków, Dariusz Dorosz. Konserwator prowadzący: Dariusz Dorosz. Została odnowiona z funduszy Gminy Myślenice oraz przy wsparciu funduszy z programu „Kapliczka”.
(2) W ramach konserwacji technicznej odczyszczono wstępnie powierzchnię kamienia przy użyciu szczotek ryżowych i sprężonego powietrza pod ciśnieniem oraz zlikwidowano mchy, glony za pomocą pary wodnej. Metodami chemicznymi i mechanicznymi całkowicie usunięto wszystkie nieprawidłowe naprawy i uzupełnienia nieprzepuszczalnych powłok o odmiennych od kamienia cechach fizycznych(farb, lakierów olejnych, mleczka cementowego oraz czarnych nawarstwień tzw. fałszywej patyny, itp.). Czynniki powyższe blokują porowatość materiału, ograniczają odprowadzanie wilgoci, powodują magazynowanie wody, przyczyniając się do kumulacji soli w jego strukturze, wpływając na postępującą dezintegrację ziarnistą kamienia. Dokonano konsolidacji strukturalnej zniszczonych zdezintegrowanych partii kamienia poprzez impregnację wzmacniającą odpowiednim konsolidującym środkiem w celu jego wzmocnienia, aby uniknąć penetracji szkodliwych procesów destrukcyjnych w głąb struktury kamienia. W ramach konserwacji estetycznej ubytki formy rzeźbiarskiej uzupełniono masą sztucznego kamienia o barwie dopasowanej do istniejących fragmentów. W większych uzupełnieniach zastosowano wzmocnienie konstrukcyjne z niekorodującego mosiężnego drutu osadzonego na żywicy epoksydowej. Konserwację zakończono przeprowadzeniem zabiegu hydrofobizacji, metodą kilkakrotnego powlekania do pełnego nasycenia wszystkich kamiennych detali paro-przepuszczalnym preparatem krzemoorganicznym.
(3) W metalowym daszku wymieniono skorodowaną blachę na tytanowo cynkową. Całość zabezpieczono przez położenie podkładowej farby, zawierającej inhibitory korozji, następnie pokryto powłoką farby grafitowej.
C.d.n.