Szlakiem przydrożnych figur i kapliczek (141)Szlak maryjny (13)- Królowa różańca św. Myślenice (28), Konserwacja (54), część I.

W topografii myślenickiego niespokojnego przestrzennie terenu wznoszą się kamienne kompozycje, wpisujące się w krajobrazową harmonię z dominującym akcentem przedstawiającym Matkę i Syna. Wizerunek ukazuje spełnienie rodzicielskiej miłości wyrażającej liryzm i zaufanie.

Na pograniczu Myślenic i Jawornika wznosi się kamienna kompozycja posadowiona na dwustopniowym fundamencie. Prezentuje cokół w typie filarowym, którego trzon posadowiony jest na wielościennej bazie, ujęty wolutowymi spływami, ozdobionymi na osi cekinami zakończonymi podwójną kampanulą. Trzon zwieńczony jest prostym, czworościennym kapitelem. W centralnym miejscu filara, w rycinie o ściętych narożnikach umieszczono inskrypcję: „J. Jakub Święch tu przechodzącego prosi o Pozdrowienie Anielskie do M.B. Różańcowej za dusze zmarłe”, poniżej zaś umieszczono napis: „R 1804 D. 16 czrwca”. Cokół zwieńczono wydatnym, profilowanym, koronującym gzymsem, w osi półkoliście wypiętrzonym, wypełnionym ornamentem muszlowym. Na gzymsie osadzony jest profilowany cokolik podtrzymujący figurę Matki Bożej Różańcowej z Dzieciątkiem (1).

W figuralnej scenie Jezus ułożony jest w pozycji siedzącej, podtrzymywany przez lewe ramię Marii, lekko od niej odchylony, ale zwrócony w Jej stronę. Spojrzenia Matki i Syna zwrócone są jednak w różnych kierunkach nadają im indywidualną dynamikę. Jezus ubrany jest w długą szatę, trzyma w lewej ręce zminiaturyzowaną kulę ziemską - symbol panowania nad światem. Matka Boża trzyma w prawej dłoni różaniec zakończony krzyżem, wypływający z prawej ręki Jezusa, który swym gestem wskazuje na Marię jako Królową Różańca Świętego. Głowy postaci ozdobiono insygniami władzy królewskiej, koronami.

Maryja ubrana jest w powłóczystą suknię przepasaną w talii, swobodnie opadająca, z widocznym zarysem znaczącym lewą nogę postaci. U spodu suknia zaakcentowana jest nieregularnym sfałdowanym wycinkiem szaty, odsłaniająca czubki stóp. Na ramiona narzucony ma płaszcz, wypływający spod jej korony, esownico wcinający się w postać. Twarz Marii ujęta jest długimi włosami, o nostalgicznym, lirycznym spojrzeniu, wyraża uczucie zaniepokojenia. Emanuje z niej dostojność i zaduma, ukazując świadomość jej powołania w realizacji dzieła Jezusa. Oczy Maryi wpatrzone w różaniec, podkreślają wybitne znaczenie tej modlitwy, z pełną afirmacją Jezusa.

c.d.n.

Stanisław Szczepan Cichoń

Przypisy: (1) Powyższy opis figury Matki Bożej Różańcowej można uznać za ujęcie klasyczne. Występują nieznaczne różnice, najczęściej wyeksponowane w ekspresji czy klasie wykonania. Naśladownictwo wynika z ówczesnego trendu, różnice uzależnione są od kwalifikacji warsztatu, szczególnie zdolności twórców potrafiących wydobyć mniej lub bardziej anatomię, dynamikę ciała, a szczególnie emocjonalny wydźwięk emocjonalny i uczuciowy postaci.