Historia myślenickiej turystyki cz. 1 Jubileusze PTTK Lubomir

Historia myślenickiej turystyki cz. 1
Jubileusze PTTK Lubomir
Zdjęcie pomnika 40. rocznicy powstania PTK-PTTK w Myślenicach Fot. archiwum Marka Stoszka

Historia myślenickiego ruchu turystycznego zaczyna się jeszcze przed II wojną światową i trwa do dziś. W sierpniu tego roku w związku z tym odbędzie się jubileusz 75 lat nieprzerwanej działalności, która rozpoczęła się od wznowienia działalności Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego 20 sierpnia 1946 r. Jednak działaczy i historyków od dłuższego czasu zajmował spór dotyczący daty powstania pierwszej organizacji turystycznej w Myślenicach.

Bezsprzecznie zaznaczyć trzeba, że pierwszą z organizacji turystycznych w Myślenicach było koło należące do oddziału PTT w Rabce. Zarząd tamtejszego oddziału na posiedzeniu w dniu 24.10.1930 r. przyjął wniosek w sprawie utworzenia kół miejscowych w Myślenicach, Jordanowie i Mszanie Dolnej. Na czele myślenickiego koła PTT stanął dr Bronisław Miętus. W „Wierchach” czyli roczniku PTT znajduje się natomiast informacje delegaturze oddziału z Rabki.

W związku z tym, że prestiż koła czy delegatury jest dużo mniejszy niż oddziału, zasadnym stało się, aby brać za początek organizacji powstanie oddziału PTK w Myślenicach. Ten początek wywołał duży spór pomiędzy krajoznawcami i działaczami oddziału PTTK Lubomir.

Powód do tego dał założyciel i pierwszy prezes oddziału PTK w Myślenicach Tadeusz Prus-Wiśniowski. W artykule napisanym w roku 1968 datuje on powstanie oddziału na dzień 28 października 1928 r. - data ta została prawdopodobnie dopasowana do obchodów jubileuszu 40-lecia działalności. Niestety nieszczęsna data powstania została powielona w wielu miejscach jak pieczęcie oddziału, pomnik, grafiki, artykuły i opracowania. Rozpowszechniła się również poprzez przewodnik „Beskid Myślenicki” autorstwa Dariusza Dyląga i Piotra Sadowskiego umieszczona w rozdziale „Krajoznawstwo i turystyka” w wersji daty 16 października 1928 r.

Jednak sam Tadeusz Prus-Wiśniowski nie był stały w opisach początków oddziału PTK. W 1956 w czasopiśmie „Ziemia Myślenicka” zamieścił wzmiankę o srebrnym jubileuszu 25 lat myślenickiego oddziału na tamten czas przekształconego świeżo w oddział PTTK. Tym razem datował powstanie oddziału PTK w Myślenicach na październik 1931 r. Właśnie ta informacja kierowała Kazimierzem Pardyakiem w nieustannym poszukiwaniu właściwej daty powstania oddziału PTK w Myślenicach. Swoje opracowania na ten temat przedstawiał na łamach Gazety Myślenickiej, Historii Oddziału PTTK Lubomir oraz w publikacji „50 lat Przewodnictwa Turystycznego PTTK w Myślenicach 1967 – 2017”.

W związku z tym oraz prawdopodobnym jubileuszem 90-lecia oddziału postanowiłem ostatecznie rozwiązać spór i ustalić datę powstania myślenickiego oddziału PTK. W poszukiwaniach niestety przeszkodziła pandemia, a w związku z tym brak możliwości odwiedzenia archiwów. Na szczęście z pomocą przyszły archiwalne wydania „Ziemi” czyli ilustrowanego dwutygodnika (później miesięcznika) krajoznawczego. Dokładna analiza numerów w latach 1927 do 1931 wykazała, że w latach tych nie istniała żadna wzmianka o oddziale PTK w Myślenicach, co więcej w województwie krakowskim wymienia się tylko i wyłącznie oddział w Krakowie. Myślenice goszczą na łamach „Ziemi” po raz pierwszy w numerze 6 wydanym w czerwcu 1932 roku w artykule „Święto Krajoznawstwa Polskiego” pod adnotacją „W okresie sprawozdawczym powstały nowe lub restytuwały swą działalność dawne Oddziały: w Chełmży, Częstochowie, Kazimierzu Dolnym, Łęczycy, Miechowie, Myślenicach, Sochaczewie, Stanisławowie, Święcianach i Tarnowie”. Oczywiście informacja nie wyczerpała tematu jednak skierowała do daty powstania oddziału w październiku 1931 r., a szczególnie zastanawiała fraza, że niektóre oddziały się „restytuwały”. Być może jednak oddział istniał wcześniej?

Zakończenie poszukiwań przynosi jednak kolejny numer „Ziemi” wydany w lipcu 1932 r. Znajdujemy w nim notatkę zamieszczoną w rozdziale „Działalność okręgów i oddziałów P. T. K.” zawierającą następującą informację „Myślenice. Na terenie wojew. Krakowskiego powstał z inicjatywy p. T. Prus-Wiśniowskiego w dn. 11.IV b. r. Oddział P. T. K. Na członków zapisało się na razie osób 14. Prowizorycznie funkcje prezesa objął p. T. Prus-Wiśniowski, sekretariat p. Wł. Wiśniowska. Serdecznie witamy nowych współtowarzyszy pracy krajoznawczej.” Ta informacja jest całkowitym potwierdzeniem powstania oddziału PTK w Myślenicach w roku 1932.

Kolejny numer ziemi pokazuje starania ówczesnego prezesa oddziału PTK w niestrudzonej popularyzacji turystyki w okolicach Myślenic, w ramach której na łamach „Ziemi” znalazł się opis wycieczki w Beskid Wyspowy, który opublikujemy w kolejnym numerze.

Mateusz Murzyn Mateusz Murzyn Autor artykułu

Technolog chemik, przewodnik beskidzki, znakarz szlaków, Lider EDK Myślenice. Z zamiłowania opisuje otaczającą rzeczywistość czerpiąc inspiracje wprost z natury i górskich szczytów.