Poszukiwany Józef Fijałkowski

Historia 1 października 2024 Wydanie 37/2024
Poszukiwany Józef Fijałkowski
Józef Fijałkowski (1913-1944). Fotografia opublikowana w „Melde- und Fahndungsblatt für das Generalgouvernement” [polona.pl]

Józef Fijałkowski ps. „Halniak”, „Odwet” jest jedną z najbardziej znanych, a zarazem tragicznych, postaci myślenickiej konspiracji niepodległościowej z okresu II wojny światowej.

Był dowódcą grupy wykonawczej (egzekucyjnej), pozostającej w dyspozycji referenta bezpieczeństwa Powiatowej Delegatury Rządu i kierownika Oporu Społecznego w Myślenicach Franciszka Zająca (1894-1964) ps. „Lubończyk”, a następnie – oddziału partyzanckiego „Odwet”.

Za walkę z Niemcami zapłacił straszliwą cenę – 30 kwietnia 1944 r. zostało wymordowanych przez okupanta siedmioro członków jego rodziny, a 29 maja (wg innego źródła 28 maja) on sam został zamordowany przez zdrajcę, Józefa Syrka.

Zanim jednak do tego doszło był poszukiwany przez Niemców. W trzynastym numerze piątego rocznika „Dziennika inwigilacyjnego dla Generalnego Gubernatorstwa” („Melde- und Fahndungsblatt für das Generalgouvernement”) z dnia 24 kwietnia 1944 r., wydawanego przez dowódcę Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa (Oddział V) w Krakowie (Befehlshaber der Sicherheitspolizei und des Sicherheitsdienstes, Gruppe V, Krakau) w dziale B „Ważne czyny karne”, w punkcie I „Przestępstwa główne”, w podpunkcie a) „Morderstwa” czytamy: „5. Morderstwo na osobie żandarma. W dniu 11. 4. 44 patrol żandarmerii z Myślenic przeprowadzał pościg za zbiegłym bandytą Józefem Fijołkowskim [sic!], ur. 7. 12. 1913 w Zawadzie, gmina Myślenice, pow. Kraków. Bandyta ostrzeliwał urzędników i zastrzelił 1 z nich, a 2-go zranił. Zachować ostrożność przy zatrzymaniu. Niebezpieczny. Wspólne poszukiwania. Gend[armerie] Posten. Myślenice. Nr 674/44. Podobizna F. znajduje się przy końcu tego numeru pod 2.”

Jarosław Piotr Ptak