Stefan Bałuk – zasłużony dla Myślenic i przyrody cz. 2

O ile dobrze się orientuję (na podstawie dostępnego w internecie wykazu stowarzyszeń działających w naszym mieście i powiecie) – obecnie nie ma w Myślenicach struktury miejskiej lub powiatowej Ligi Ochrony Przyrody. Wprawdzie w dniu 27 lutego 1985 roku, z inicjatywy miejscowych społecznych działaczy ochrony przyrody (Bogusław Wójcik, Andrzej Kubiczek, Andrzej Witaliński, Marek Gorączko, Przemysław Kruczek, Kazimierz Stanisz i in.), pod patronatem Naczelnika Miasta i Gminy Myślenice – Stanisława Kota odbyło się posiedzenie założycielskie Oddziału Terenowego Ligi Ochrony Przyrody w Myślenicach, ale nie dotrwał on do naszych czasów. Obecni na tym posiedzeniu ustalili, że Oddział obejmie gminy Myślenice, Siepraw, Sułkowice, Pcim i Tokarnię, wybrano Zarząd Oddziału z Przemysławem Kruczkiem jako prezesem na czele i Komisję Rewizyjną, której przewodniczącym został Andrzej Kubiczek. Wydaje się, że jedną z przyczyn zaniku działalności tej odtworzonej struktury oddziałowej LOP był brak późniejszego poparcia ze strony samorządu lokalnego.

Tę lukę częściowo wypełniają szkolne Koła LOK. Bardzo pochlebne recenzje można przeczytać na temat takiego Koła (Kół?) funkcjonujących w Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki w Myślenicach, których reprezentanci zdobyli wiele wyróżnień w organizowanych konkursach wiedzy przyrodniczej. Obecnie główny ciężar rozległych zadań w zakresie ochrony przyrody na naszym terenie spoczywa na pracownikach Nadleśnictwa Państwowego. Są one realizowane bardzo profesjonalnie, aktywnie i wielopłaszczyznowo zarówno w sferze praktycznej jak i działalności informacyjno-propagandowej. Jednym z jej widocznych przejawów są leśne „ścieżki edukacyjne”.

Wydaje się jednak, że potrzebą chwili jest zaktywizowanie działalności na rzecz ochrony przyrody obejmującej szersze kręgi społeczeństwa. Lokalne środowisko przyrodnicze zostało opisane zostało opisane w rozdziale otwierającym wydaną kilka lat temu (2012) monografię („Myślenice –monografia miasta”), ale zmiany w nim zachodzące nie zostały (prawdopodobnie ze względu na wymogi edytorskie) wystarczająco uwzględnione. Są one jednak widoczne gołym okiem nawet dla osób niewrażliwych na otoczenie przyrodnicze, jak np. niespotykana w dawnych latach w naszym mieście urbanizacja niektórych gatunków ptaków (kosy, kaczki krzyżówki, rybitwy), wręcz agresywna ofensywa bobrów). Przestają już dziwić pojawiające się w obrębie miejskich zabudowań dziki, coraz częściej widywane są w pobliżu wilki i niedźwiedzie. O tym, jak intensywnie postępuje samorzutna regeneracja leśnej szaty roślinnej możemy się naocznie przekonać porównując obecny wygląd Góry Plebańskiej z jej widokiem utrwalonym na zdjęciach sprzed 30 lat! (Nawiasem mówiąc – nie wiadomo z jakim finalnym skutkiem dla lokalnego środowiska naturalnego zakończy się sięgająca coraz wyżej kontrofensyw- na zabudowa góry, na której nawet w szczytowych partiach trwają prowadzone chyba bezrefleksyjnie w aspekcie środowiskowym, szeroko zakrojone prace ziemne!). Nie wiadomo też, czy nasz teren nie został już „nawiedzony” przez coraz częściej występujące w naszym kraju obce, inwazyjne gatunki zwierząt.

11 lat temu podjąłem wraz z Wojciechem Bogusławem Lehmanem próbę upamiętnienia Stefana Bałuka i jego wielostronnych zasług dla lokalnej społeczności. W wystosowanym dnia 18 grudnia 2009 roku do Burmistrza Miasta piśmie zwracaliśmy się z prośba o rozważenie możliwości nadania parkowi miejskiemu na Zarabiu imienia Stefana Bałuka, w powiązaniu z planowaną wówczas rewitalizacją tego fragmentu Zarabia. Nie wiemy do dzisiaj, czy nasza propozycja była rozpatrywana przez Radę Miasta.

Próbą przypomnienia postaci Stefana Bałuka (w związku ze 120 rocznicą jego urodzin) był też przeprowadzony w zeszłym roku w Szkole Podstawowej nr 3 im. Jan Pawła II w Myślenicach konkurs przeznaczony dla uczniów klas IV-VI pod patronatem Burmistrza Miasta i Gminy p.t. „Życie Stefana Bałuka na tle historycznych wydarzeń miasta Myślenice. Stefan Bałuk i jego działalność na rzecz miasta Myślenice”. We wspomnianej na wstępie „Monografii miasta” zamieszczonych jest 16 przypisów związanych z treścią poświęconych mu fragmentów! Rok temu (19.12.2019) przekazałem do Muzeum Niepodległości w Myślenicach plik dokumentów dot. Stefana Bałuka (notkę biograficzną, wypis, kopie artykułów autorstwa S. Bałuka i dot. jego działalności, fotokopie zdjęć, itp.). Daje to nadzieję, że pamięć o tym nieprzeciętnym człowieku zostanie jednak zachowana.

Kazimierz Pardyak